Прекршено време. И светот се пресоздава од тоа што го заборава.

Изложба на дела од колекцијата на Музеј на современата уметност – Скопје и дела од современи уметници
28 ноември 2024 година – 30 март 2025 година

Современи уметници: Ала Јунис (Кувајт/Јордан), Инас Халаби (Палестина/ Холандија), Сиовија Кјамби (Кенија/ Германија), Карла Закагини (Бразил/ Шведска) и Ивана Сиџимовска (Северна Македонија/ Германија)

Графички дизајн и уметничка интервенција – Илиана Петрушевска
Изложбен дизајн – Јован Ивановски, Ана Ивановска, архитекти
Кураторски тим (МСУ): Ивана Васева, Благоја Варошанец, Софиа Григориаду, Ива Димовски, Владимир Јанчевски, Нада Прља
Соработник на концепт – Тихомир Топузовски
Конзерватори – Љупчо Иљовски и Јадранка Милчовска
Изложбата е дел од одбележувањето на 60 години од основањето на Музеј на современата уметност – Скопје.

Изложбата „Прекршено време. И светот се пресоздава од тоа што го заборава“ претставува репрезентативен избор на дела од колекцијата на Музејот на современата уметност – Скопје, некои од нив ретко или воопшто изложувани, дела на уметници со потекло од она што се подразбирало како периферии на светот или светот разбиран како европоцентрична „геополитика на знаење“, како и дела на современи уметници, во обид за лоцирање на поинакви приказни, често пати исклучени од доминантите наративи, но се со голема еманципаторска моќ.

Прекршеното време, одговарајќи на задачата на наследството, отвора простор за уметнички дела, приказни и сеништа кои не биле подеднакво изложени, замислувајќи ги можните идни читања на збирката на МСУ – Скопје, кои се неизбежно прогонувани од минатото.

Генералната идеја на изложбата е преку контекстуален и критички пристап кон делата во колекцијата да се преиспитаат историски и критички теми како што се колонијалната историја и неоколонијализмот, феминизмот, хегемониската експлоатација, хибридноста на културните формации и трансформации и соодветните отпори и борби, како и сложените реалности на земји (и групи) што се конципирани како „периферни“. Изложбата ја градат дела од збирката на МСУ кои потекнуваат од Глобалниот југ—сфатена како хетерогена и детериторијализирана категорија—или оние кои не учествуваат во глобалниот пазар со хегемонистичка позиција и се архивирани под национален предзнак, односно дека потекнуваат од Аргентина, Бангладеш, Боливија, Бразил, Венецуела, Египет, Ирак, Иран, Јужна Африка, Казахстан, Куба, Кувајт, Мароко, Мексико, Узбекистан, Уругвај, Чиле, но и од други земји каде што уметници од наведените земји биле активни. Овие дела, од една страна се ставени во релација со дела од земјите од поранешна Југославија (Северна Македонија, Косово, Србија, Хрватска, Словенија, Босна и Херцеговина, Црна Гора) како наследници на политиката и наследството на Движењето на неврзаните, посебно активни на културен план, и од друга страна со дела од современи уметници кои на критички начин ги преиспитуваат локални и глобални хегемонии. Некои од уметниците кои се дел од оваа изложба а се дел од колекцијата на МСУ – Скопје се светски познатите Мариа Бономи, Роберто Мата, Аида Карбаљо, Феликс Белтран, но и Ремо Бианседи, Роберто Варкарсел, Самсон Флексор, Фајга Островер, Анезиа Пашеко е Шавес, Герти Сахуе, Питер Кларк, Макс Арукипа Чамби, Мариа Аусилијадора Силва и други.

Избраните дела на поканетите современи уметнички (Јунис, Халаби, Кјамби, Закагини и Сиџимовска) во оваа изложба не се доживуваат како изолирани дела, туку нудат можност за постојани дијалози меѓу нив и со изложените дела од колекцијата на МСУ-Скопје. Постколонијалноста, политичките дејствувања и уметнички форми на отпор, женски тела и женски гледишта и производство, уништувањето на животната средина и колонијалната екстракција, опседнатите колонијални и модерни наративи, модернистичката мисла и архитектура, форми на солидарност и деконструкции на националното, се некои од темите со кои уметниците се занимаваат, но не исклучиво, бидејќи повеќе од една од овие теми може да се следат во секое дело.

Преку доведувањето на делата од колекцијата во релационалност со дела од современи уметници се отвора потенцијален фрејминг за контекстуални и критички приказни за постколонијалната солидарност, трансформативна еманципација и соработка и обид за воспоставување на друг репрезентативен антихегемониски идентитет на музејот. Несомнено, вака поставената колекција на МСУ, може да се користи за преиспитување на постоечките изложувања, како и знаењето (епистемологијата) за збирката, кое воедно ќе биде и своевидно отповикување на моќта (политиката) која ја претставувала.

Уметници: Лоренс Абу Хамдан, Бејрут урбан лаб, Центар за просторни технологии, Форензичка архитектура, Кумјана Новакова, Мацуко Јокоџи и Грахам Харвуд од колективот ЈоХа и во соработка со Метју Фулер

Куратори на изложбата се Метју Фулер и Тихомир Топузовски.

Војната е сеприсутна денес. Како да го сфатиме тоа? Војната зазема сè повеќе простор посредувана преку технологиите, кои влијаат врз нашите сетила, како и врз нашите дејствувања. Покрај уништувањата што ги предизвикува војната, таа дејствува преку сферата на сетилноста и врз сетилата. Сензорните технологии влијаат и ги посредуваат начините на кои ние го искусуваме, спознаваме, интерпретираме, класифицираме и опстојуваме во светот, како и на трагите од нашите постапки.

„Војна на сетилата/Војна врз сетилата“ ja воочува естетиката како основна на феноменот на војната. Сетилата се клучно место преку кое се проследува војната, притоа станувајќи и нејзини цели. Имено, гледајќи ги конфликтите како енормна количина податоци кои циркулираат онлајн со значителна брзина, тие ги трансформираат чувствата и искуствата; особено преку она што се подразбира како информатичка војна, кампања на дезинформации, како и автоматизираноста на самото војување денес. Развојот на технологијата ги прераспределува приказите на кризите и воените конфликти претставувајќи место на одвивање на војната, како и дел од секојдневните вести.
Изложбата се фокусира на релациите помеѓу современите дигитални технологии и продукцијата, дистрибуцијата, интерпретацијата и користењето слики како евиденција за војната во насока на истражување на поврзаноста помеѓу естетиката и насилството. Изложбата прикажува шест проекти кои ги истражуваат и анализираат овие состојби. Секое поединечно дело влијае на начините на разбирањето одредени случаи, воедно приложувајќи евиденција тие да претставуваат и повик за праведност.

Биографии на учесниците:

Лоренс Абу Хамдан е независен истражувач во полето на звукот. Неговите истражувања се сосредоточени на звукот и говорот, користејќи ги нив како докази во Трибуналот во Велика Британија за азил и имиграција. Исто така, неговите дела се застапувани од организации како што се Amnesty International и Defence for Children International. Абу Хамдан има докторирано во 2017 година на Универзитетот „Голдсмит“ во Лондон и добитник е на наградата „Тарнер“ во 2019 година заедно со неколку уметници, истата година.

Beirut Urban Lab е интердисциплинарна група со седиште на Американскиот универзитет во Бејрут. Оваа група реализира истражувања кои се однесуваат на урбанизацијата со цел документирање и разбирање на процесите на трансформациите во Бејрут, Либан, поширокиот регион, како и градовите воопшто. Посветени на визуелните пристапи и методологии, Beirut Urban Lab имаат создадено географски бази податоци, интерактивни платформи и повеќекратни мапирања на урбани системи во текот на изминатите години, со крајна цел замислување алтернативни модели на просторно закрепнување и обновување.

Центарот за просторни технологии е интердисциплинарен истражувачки колектив од Киев, специјализиран во правење просторни анализи, визуализирања и моделирања. Нивните практики вклучуваат документирање и анализирање на бројни случаи на насилства во Украина денес.

Колективот „Форензичка архитектура“ е истражувачка група со седиште во Лондон, основана во 2010 година. Преку користење архитектонски модели, уметнички цртежи и анимации, тие воспоставуваат нови форми на истражувања поврзани со човековите права. Нивната работа е користена како доказен материјал во меѓународните судови, и исто така е преставена во најреномираните уметнички институции низ светот.

Кумјана Новакова  е филмска режисерка и кураторка, исто така, таа предава аудиовизуелни методологии.  Новакова е една од основачите и главна кураторка на „Право-људски фестивал“. Преку нејзината работа Кумјана ги истражува темите поврзани со моќта, војната, сеќавањата и отпорот. Новакова живее помеѓу Сараево и Скопје.  

„ЈоХа, (Мацуко Јокоџи и Грахам Харвуд)“ е уметнички колектив од Англија. Тие првенствено работаат на начините преку кои технологиите на базите на податоци создаваат различни видови општествени услови. За овој проект, како и за некои други, „ЈоХа“ соработува со Метју Фулер, ко-куратор на оваа изложба. Метју Фулер е професор по Kултурни студии на Голдсмитс, Универзитетот во Лондон. Како теоретичар на културата, неговата истржувачката работа е во сферата на уметноста, науката, политиката и естетиката.

Графички дизајн – Денис Сарагиновски
Изложбен дизајн – Јован Ивановски

Kуратори на изложбата:

Владимир Јанчевски / Благоја Варошанец / Ива Петрова Димовски

Со изложбата насловена „Откривања: Дела од шпанската колекција на МСУ-Скопје“ со дела од шпанската колекција на Музејот на современата уметност – Скопје сe одбележуваат 30 години од воспоставувањето на дипломатски односи помеѓу Шпанија и Северна Македонија. Оваа изложба е резултат на соработката на Музејот на современата уметност – Скопје и Амбасадата на Шпанија во Р.С. Македонија и претставува дел од одбележувањето на 12 Октомври – Националниот ден на Шпанија.

По катастрофалниот земјотрес што го погодил градот Скопје во 1963 година и основањето на МСУ-Скопје во 1964 година, се забележува придонесот и на шпанските уметници, што преку директните контакти, низ годините резултирал со една забележителна збирка на донации. Таа била и дополнително проширувана, а уметници од Шпанија се вклучени и во некои од современите изложби.[1↓]

Во колекцијата на МСУ-Скопје се чуваат вкупно над 5300 дела, помеѓу кои значајно место има шпанската колекција со 42 дела од 19 уметници, како што се Анхел Дуарте, Маноло Миес, Мил Луброт, Рафаел Каногар и други, како и 8 дела од 4 уметници со шпанско потекло, а живееле и работеле во странство и се наоѓаат во други колекции како Француската и Бразилската: Доротео Арнајз, Хуан Рабаскал, Изабел Понс и секако Пабло Пикасо. Уметниците – дарители се носители на еден творечки континуитет во текот на целиот 20 век.

Иако во споредба со некои други, станува збор за помала збирка, делата од Шпанската колекција, квалитативно претставува суштински дел од колекцијата на МСУ-Скопје, како репрезентативен преглед на достигнувањата во уметноста на 1960тите и 1970тите години, вградени во основниот концепт врз кој се темели Музејот. За тоа зборува и фактот што дела од шпански уметници редовно биле изложувани во постојаните поставки на музејот (1970, 1982, 1991, 2014), потоа и во рамки на изложбите на Подарени дела, како и изложбите со избор на дела од Графичката колекција (1972,[2↓] 1983, 1988, 1991). 

Во текот на повеќедецениската комуникација на двете држави остварени се повеќе соработки на полето на ликовната уметност. Во МСУ-Скопје одржани се и некои други значајни гостувачки изложби меѓу кои по своето значење се издвојува изложбата на шпанскиот енформел во 1983 година,[3↓] настан кој предизвикал голем интерес и отворил полемика околу доминантниот уметнички дискурс.[4↓] Исто така, дела од шпански уметници се вклучени и на најзначајните гостувачки изложби како неодамнешните во Кунстхале Виена (10 април 2023 – 28 јануари 2024)[5↓] и Националната галерија во Прага (21 март – 29 септември 2024),[6↓] каде што се вклучени делата на Пикасо и Рабаскал.

Досега Шпанската колекција не е посебно претставена, и со ова се прави првиот пообемен издвоен преглед, преку изложба и издавање на публикација што ги опфаќа авторите од шпанската колекција, како и авторите со шпанско потекло. Сметаме дека е особено е важно нивното претставување во денешниот момент, со цел да се истакне отвореноста и стремежот МСУ-Скопје за унапредување на интернационална соработка.

Изложбата насловена „Откривања“ претставува избор од слики, графики, фотографии, таписерии и мозаик, создавани во период од 1937 година па сѐ до 2006 година, од повеќе генерации шпански уметници кои живееле и создавале во Шпанија, но и надвор од неа. Претставени се вкупно 39 дела на 26 уметници, вклучувајќи 27 дела од 19 уметници од Шпанската колекција на МСУ-Скопје (Р. Каногар, М. Милјарес, Лиза Рехштеинер, Луис Ортега, Жерар Ломен, Хозе Луис Галиција и др), како и 6 дела од 4 уметници со шпанско потекло или родени во Шпанија (Изабел Понс, Х.Рабаскал). Исто така, како надополнување,во изложбата се претставени и 6 дела од 3 уметници инспирирани од Шпанија (Албер Сулилу од Франција; Бруно Талпо од Италија и Иво Вељанов од Македонија). Изложбата ја надополнува и изборот на документи, каталози и фотографии од архивата на МСУ-Скопје, кои го осветлуваат контекстот во кој се создавала колекцијата на МСУ и го регистрира шпанскиот придонес во неа.

Преку презентираните дела на значајните автори кои се дел од светското уметничко наследство, оваа изложба ја наметнува и основната интенција за истакнување на универзалните вредности и актуализирање на потребата од понатамошно надополнување на колекцијата со дела од автори отворени кон современоста преку иновативен и критички пристап во уметноста. Оваа изложба која се отвора на денот кога се одбележува Националниот ден на Шпанија во годината кога се чествуваат и 60 години од основањето на МСУ-Скопје е потсетување на светската солидарност – на што се темели Музејот – и важноста на меѓународната соработка што е основа за справување со заедничките предизвици во современоста.

Кординација на изложбата
Јулија Манојлоска

Конзерваторски тим
Јадранка Милчовска, Љупчо Иљовски

Визуелен идентитет
Нада Прља Серафимовски

Изложбата и каталогот се реализирани со финансиска помош на Амбасадата на Шпанија во Скопје.

[1] Се издвојува учеството на Даниел Гарсија Андухар на изложбата „Сé што ни е заедничко“ (All That We Have in Common, МСУ-Скопје, декември 2019, курирана од Мира Гаќина и Јованка Попова).

[2] Борис Петковски, Изложени слики и скулптури од колекцијата на МСУ. Публикација од изложбта од постојаната поставка отворена во новиот објект на 13 ноември 1970 година.

[3] Енформел во современото шпанско сликарство, МСУ -Скопје, мај – јуни 1983. Организација на изложбата Викторија Васева Димеска. Текст Сеферино Морено.

[4] Владимир Георгиевски, „Апстракцијата во уметноста: Кому му е потребен „шпанскиот“ енформел?“, Коментар (по повод изложбата „Енформел во современото шпанско сликарство“, МСУ Скопје, мај – јуни 1983) Објавен во Нова Македонија, Скопје 04.06.1983; Без наслов – Коментар од рубриката Културен живот по повод полемиката помеѓу Владимир Георгиевски и Стручниот колегиум на Музејот на Современата уметност од Скопје, Објавено во Нова Македонија, Скопје, 11.06.1983. 

[5] Ниедно чувство не е конечно: Колекција на солидарноста МСУ-Скопје (No Feeling is Final. Skopje Solidarity Collection, Kunsthalle Vienna 10/04/2023 – 28/01/2024. Изложба курирана од WHW,вo соработка со МСУ-Скопје.

[6]  Ниедно чувство не е конечно: Колекција на солидарноста МСУ-Скопје No Feeling is Final. Skopje Solidarity Collection, National Gallery of Prague 21/03 – 29/09/2024. Изложба курирана од WHW и Радо Ишток (Rado isztok) вo соработка со МСУ-Скопје.

На 5 септември, во 20 часот, во Музејот на современата уметност – Скопје ќе бидат отворени самостојни изложби на младите уметници, Серхат Емрулаи и Наџа Крачуновиќ, добитници на наградата „Најуспешен автор и дело“, која им беше доделена минатата година на 14.Меѓународно биенале на млади уметници – „Будења“.

Куратори на изложбите се Ива Димовски, Бојана Јанева и Никола Узуновски.

Наградата се состои од самостојна изложба во Музејот на современата уметност – Скопје, која се доделува на двајца автори за нивните дела.

Младиот уметник Емрулаи, на минатогодишното Биенале победи со инсталацијата „Помеѓу“, а младата уметница Крачуновиќ е добитник на наградата за видео перформансот „Хидра“.

На 5 септември Серхат Емрулаи самостојно ќе се претстави со инсталацијата „Се селиме на нова локација“.

Тој вешто ја интегрира уникатната архитектура на музејот во личен авторски наратив, претворајќи го просторот во клучна компонента од уметничкото дожувување. Со тоа, посетителите се вовлечени во внимателно трасиран пат преку просторен дизајн, промислено осветлување и симболични материјали, за да се предизвика длабока ангажираност кај посетителите за теми, како родови улоги, економски превирања и демографски промени.

Емрулаи (Германија, Кил, 1989) студирал ликовна педагогија на Академијата за ликовни уметности во Тетово до 2013 година. Во 2016 година, се преселува во Италија и се запишува на Академијата за ликовни уметности во Венеција, каде што првин дипломирал сликарство, а потоа завршилмагистерски студии по сликарство на истата академија. Досега има реализирано повеќе самостојни и групни изложби, работилници и аукции во Италија, Германија, Албанија и во земјава. Во 2022 година, самостојно има изложувано во Скадар, Албанија, а истата година, на покана од ВизАРТ, учествувална колективна изложба одржана во Националниот историски музеј на Тирана, каде што е награден за„најдобар современ уметник“.

Изложбата се поддржана од Министерство за култура на Р.С.Македонија и долгогодишниот пријател на МСУ, Тиквеш.

Самостојна изложба

МСУ Скопје

Куратор: Владимир Јанчевски

Во динамичен свет кој е дефиниран со постојана промена, феноменот на уништување на општествениот, политички и економски систем е дел од искуството на нашите општества заглавени во навидум бескрајна транзиција.

Граници, бариери, ѕидови, видливи и невидливи, градење, изградба, обнова, дупки и рабови во законот, или на друго место, транзиција, трансформација, надминување, сè тоа работи што нè опишуваат и одредуваат.

Уметничката практика на Албан Муја истражува различни аспекти на структурите кои ги дефинираат националните, идеолошките, идентитетските и егзистенцијални прашања кои не се толку очигледни. Неговите дела се повеќе од само едноставно претставување и раскажување, фокусирајќи се, исто така, на улогата што сликите и медиумите ја имаат во конструирањето и обликувањето на доминантиот наратив, односот кон идентитетот и историјата. Некои од проектите на Албан Муја се фокусираат на нетипични згради, како што се скромните семејни куќи кои неконтролирано се издигнуваат над покривите. Навлегувајќи во анализирање на овој неконвенционален градски пејзаж и урбаната стагнација и контурите кои се развиваат, Муја создава мапа на градот, којашто истовремено сведочи за потфрлањето на системот, како и за индивидуалниот „креативен“ пристап кон проблемот.

Изложбата на Албан Муја во МСУ-Скопје прикажува избор од неговите дела во периодот од 2016 до 2023 година. Замислена како обид за поврзување на комплементарни дела кои ја прикажуваат и критички ја опсервираат споделената состојба и нашите заедничка засегнатост преку границите, изложбата е фокусирана на секојдневието, како и искуството на ситуација на принудна транзиција и продолжена неизвесност.

Фотографии од поставката: Денис Сарагиновски
Фотографии од отворањето: Наташа Гелева

Интернационалната изложба „Настан од една нишка: Глобални наративи во текстил“, организирана oд Институтот за меѓународни односи во културата (ИФА) и МСУ-Скопје.

Кураторки: Сузан Вајс, Инка Гресел и Јованка Попова. 

Изложбата ќе се отвори во вторник, 28 мај, со почеток во 20 часот.

Текстилот е во основата на патувачката изложба организирана од ИФА, со фокус на прашања: Кои значења и пораки се својствени за ткаенините? Каква е нивната културна важност? На кој начин можат да се „прочитаат“? Што пренесуваат ткаенините за нивното потекло, значења и општествени улоги? Кои традиционални текстилни техники уметниците ги апроприираaт, издвојуваат, релоцираат и враќаат во живот? Текстилот претставува локус во кој уметноста, доаѓа во допирна точка со рачните изработки, традицијата се среќава со сегашноста, а локалното познавање се испреплетува со глобалните односи.

Изложбата ги истакнува бројните комплексни начини на работа со текстил на уметниците – учесници. Личните и естетските наративи се поврзани со општествените и економските конфигурации во глобалниот свет. Во 1965 година, Баухаус уметницата Ани Алберс го опиша „настанот од една нишка“ како мулти-линеарен, без почеток или крај: во главно, неговото значење е постојан простор за преосмислување на односите и преструктурирање на врските и контекстите. 

Уметницата Џудит Раум го создаде „Просторот Баухаус“, инсталација посветена на Баухаус работилницата за ткаење. Се среќаваме со преткаени материјали и историски платна во специјално дизајниран дисплеј, преку кој се раскажува извонредно успешната приказна во шест поглавја. 

Сведоштва за комплексните записи на текстилот врежани во културната и индустриската историја се среќаваат на секој агол од светот. Во политичка клима обележана со студенило и суровост, ткаенините имаат моќ да евоцираат спомени од некогашни потопли, похумани времиња, да потсетат на вредноста на рачната работа, да повикаат на емпатија и солидарност. Оттука, во соработка со современи домашни уметници, основната поставка од изложбата е надополнета со уметнички дела, кои создаваат нови наративи значајни за текстилот во локалниот контекст и нивниот ангажиран одговор на различни состојби на опресија, системска, но и интерперсонална.

Делата од колекцијата на МСУ Скопје пак, во овој контекст се изложени не само како сведоштва за живите искуства и сеќавања произлезени од земјотресот, туку и како силен потсетник денес за потребата од прекинатите нишки на глобални мрежи на поддршка и емпатија кои трагичниот настан на лична и колективна загуба го трансформираат во модел на транснационална солидарност.

Уметници: Ула вон Брандеребург, Кристина Божурска, Јане Чаловски и Христина Иваноска, Ноа Ешкол, Андреас Екнер, Ули Фишер, Зиле Хома Хамид, Хајде Хинрикс, Олаф Холзафел, Криста Џетнер, Елиза ван Јоолен и Винсент Вулзма, Јован Јосифовски, Ева Мајр и Еран Шаерф, Карен Мишелсен Кастанон, Џудит Раум, Франц Ерхард Валтер, Зорица Зафировска и Клелија Живковиќ;

заедно со инсталацијата „Простор Баухаус“, визуелна архива за историјата на работилницата за ткаење во комплексот Баухаус Десау и Вајмар (уметничко истражување: Џудит Раум; дизајн: Јакоб Кирш; архитектура: S.T.I.F.F.) и уметнички дела од уметниците застапени во Колекцијата на МСУ-Скопје: Соња Димитрова, Димче Коцо, Јоланта Овидска, Исмет Рамичевиќ, Лиза Рехштеинер, Мира Спировска, Душко Стојановски, Патриција Веласко Уалин.

Изложбата е поддржана од Германската амбасада – Северна Македонија и Гете институтот – Северна Македонија и Тиквеш.

Од 18 мај, во Музејот на современата уметност – Скопје, посетителите ќе можат да ја погледнат новоотворената изложба „Аквизиции – Донации 2022 – 2023“.

Кураторка: Ива Димовски

МСУ-Скопје веќе подолго време ја развива меѓународната активност, преку значајни музејски проекти. Како потврда за тоа е присутноста на проектите на музејот во најугледните светски списанија за уметност, како што се Артфорум, Фриз, E-флукс… Сето тоа ја зголеми видливоста на МСУ, а со тоа се отвори можност за нови прилози во меѓународната збирка. По донациите на рускиот колектив „Ч’то делат“, холандскиот уметник Јонас Стал и германските уметници Јана Детмер и Моника вон Ешенбах, музејот неодамна доби и десет нови подароци, цртежи и колажи од светски реномираните полски уметници Артур Жмијевски и Павел Алтхајмер, дела настанати како резултат на нивниот концепт „отворено студио“; колаборативен процес на креирање колажи во „живо“ реализиран во МСУ. Значајна е и донацијата од светски познатиот автор Ахмет Огут, серија од пет скулптури, на кои авторот е фокусиран на реинтерпретација на секојдневието и на нови инспиративни дела, кои ја поттикнуваат критичката опсервација. Покрај меѓународните донации, музејот доби и одреден број подароци и од одделни македонски уметници.

Исклучително значаен прилог за периодот на уметноста во седумдесеттите и осумдесеттите години на 20-от век се донациите на дела или уште еден голем легат (вкупно 55 дела) од авторот Симон Узуновски, кои ги подарија неговите наследници, чијашто концептуална уметничка практика беше предмет на историска ревалоризација на неговата неодамнешна ретроспективна изложба во МСУ – Скопје.

Со оваа изложба на Аквизиции – Донации (2022-2023), музејот има за цел да ѝ презентира на пошироката јавност дека единствениот адут за континуирано збогатување на збирките е преку квалитетни програмски активности. Преку оваа дејност, се зголемува капиталот на институцијата, и се движи во насока на задоволување на светските музејски тенденции.

Аквизиции

Јован Шумковски 
Симон Узуновски 

Донации

Симон Узуновски
Артур Жмијевски 
Павел Алтхамер
Ахмет Огут
Ѓорѓе Јовановиќ
Јана Детмер 
Моника Бауер
Что Делат 
Јонас Стал
Нада Прља
Дилејн Ле Бас
Рома Џем Сешн Уметнички Колектив
Нихад Нино Пушија
Дурмиш Ќазим
Сеад Казанџиу
Ден Тарнер
Дритон Селмани

Проектот е финансиски поддржан на Министерството за култура на Р.С. Македонија.

Национална Галерија во Прага

Соработка помеѓу Кунстхале Виена, Националната галерија во Прага и МСУ Скопје

Куратори: What, How & for Whom / WHW (Ивет Ќурлин, Наташа Илиќ, и Сабина Саболовиќ) и Радо Ишток

Интернационалната групна изложба Ниедно чувство не е конечно. Колекција на солидарноста, МСУ Скопје се врти околу необичната колекција на модерни дела на Музејот на современата уметност (МСУ) Скопје, како и историскиот и политичкиот контекст на овој извонреден проект. По големиот земјотрес што го погоди Скопје во 1963 година, се појавија големи заложби да се помогне во обновата на разурнатиот град, како голем гест на меѓународна солидарност. Донесена е одлука да се формира музеј на современа уметност како клучен културен елемент на реконструкцијата, а на Скопје му беа донирани илјадници дела од уметници од целиот свет. Колекцијата на МСУ Скопје претставува временска капсула на доцниот модернизам зад Железната завеса, бидејќи оди подалеку од воспоставениот западен канон и вклучува дела на уметници од поранешниот Источен блок и уметници од тогашниот Трет свет или Глобален југ. Изложбата првично одржана во Кунстхале Виена во 2023 година, е претставена во Националната галерија Прага (НГП) во изменета верзија, проширена за да вклучи донации од чехословачки уметници, но и од самата НГП, приложувајќи избор на дела од класичниот модернизам. 

Четири современи уметници и две уметнички дуа [Јеспер Алваер и Изабела Гросеова (Прага и Квананген), Брук Ендрју (Меделин и Мелбурн), Јане Чаловски и Христина Иваноска (Скопје и Берлин), Синиша Илиќ (Белград) Иман Иса (Виена и Берлин), и Ѓулсун Карамустафа (Истанбул и Берлин)] беа поканети да изберат дела од колекцијата на МСУ Скопје кои се вклопуваат во нивните соодветни уметнички практики. Избирајќи по десет историски дела и надополнувајќи ги со свои, тие создадоа субјективни изложби кои ја прикажуваат колекцијата низ објективот на денешните уметници. Овие персонализирани прикази со помош на архитектонски дизајн создаден од уметниците го прошируваат јадрото на изложбата, која содржи историски дела избрани од кураторите на изложбата и архивски материјал, вклучувајќи модели на иконички згради и макетата на главниот план на центарот на градот изработен од Кензо Танге. За да се пренесе медиумска слика за природната катастрофа и последователната обнова на градот, изложбата го користи тогашниот телевизиски пренос.

Понатаму, реномираната фотографка Елфи Семотан (Виена и Јенерсдорф) беше поканета да претстави нова серија фотографии што го документираат градскиот пејзаж на Скопје, како и изложбените простори и депото на МСУ Скопје. Писателката Барби Марковиќ (Виена) – позната по остриот спој на фикцијата и општествената реалност,  напиша патепис за нејзиното искуство од соочувањето со сложените и слоевити истории на Скопје.

Од МСУ вклучени во подготовките на изложбата се Благоја Варошанец, координатор на проектот и консултант во истражувањата, Владимир Јанчевски, консултант и автор на дел од текстовите за уметниците, како и конзерваторите Љупчо Иљовски и Јадранка Милчовска.

Изложбата нуди нова перспектива на историјата на повоената модерна уметност преку оваа уникатна колекција. Тоа е исто така покана за размислување околу историските и современите форми на солидарност и улогата на уметноста во време одбележано со конфликти, уништувања и несигурност, но и со кохезија, обновување и визија за посветла иднина.

Изложбата во Прага ќе биде отворена до 29 септември оваа година

* овој текст е адаптација од официјалниот текст на НГП.